Przyspieszona amortyzacja dotyczy przedsiębiorców inwestujących w gminach o dużym współczynniku bezrobocia. Jak ustawodawca uzasadnia projektowane zmiany, jakie pozostają warunki zastosowania nowych stawek amortyzacyjnych, a co najistotniejsze, w jaki sposób obowiązujące już zmiany wpłyną na funkcjonowanie mniejszych firm inwestujących w uboższych gminach?
Przyspieszona amortyzacja w uboższych gminach
Wraz z nadejściem 2024 roku ustawodawca wprowadza zmiany. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych poparła dwie poprawki do nowelizacji ustawy o podatku dochodowym. Projektowane zmiany w szczególności odnosić mają się do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej także: „u.p.d.o.f”) oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Obowiązująca od dnia 1 stycznia 2024 r. nowelizacja przepisów o podatkach dochodowych umożliwia stosowanie indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla budynków i lokali niemieszkalnych, a także dla budowli przemysłowych. W praktycznym ujęciu, stosowanie preferencyjnych stawek amortyzacyjnych pozwoli przyspieszyć amortyzację wskazanych składników majątku. Z wprowadzonych zmian przede wszystkim skorzystają przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie uboższych gmin, na których odnotowany pozostaje duży współczynnik bezrobocia i analogicznie niewielki dochód przypadający na mieszkańca biedniejszej gminy.
Potrzeba zmiany, czyli uzasadnienie projektu nowelizacji ustaw
Podpisana w dniu 28 sierpnia 2023 r. przez Prezydenta RP nowelizacja dwóch ustaw podatkowych, tj. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, wprowadza istotne zmiany.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy nowelizującej, nie ma wątpliwości, iż atrakcyjnym inwestycyjnie obszarem pozostają tereny dużych ośrodków gospodarczych, jak i aglomeracji, które skutecznie przyciągają inwestorów, zachęcając do rozwoju coraz to nowych przedsiębiorstw. W uzasadnieniu projektodawcy, korzyści, jakie płyną z rozwoju inwestycji, zasadniczo omijają tereny tzw. Polski powiatowej, w efekcie czego dochodzi do dalszego pogłębiania i tak widocznych na tym tle dysproporcji, w odniesieniu do rozwoju poszczególnych części kraju. Struktura „zaniedbanych inwestycyjnie” ośrodków Polski, w której to dostrzegalna pozostaje tendencja odpływu ludności z mniejszych (uboższych) ośrodków miejskich, czy też wsi, skutecznie blokując rozwój nowych inwestycji i jednocześnie pogłębiając zubożenie społeczeństwa zamieszkującego wskazane obszary i wzrost bezrobocia. Ustawodawca, motywując potrzebę zmiany, uzasadnieniem do złożonego projektu nie miał bowiem wątpliwości, iż bez ustawowej ingerencji stymulującej procesy inwestycyjne w uboższych regionach Polski, nie możliwe będzie odwrócenie istniejącego trendu.
Co zatem – w odniesieniu do projektu – ma wpłynąć na zmianę negatywnego trendu? Instrumentem tym pozostaje skrócony okres amortyzacji środków trwałych, tj. budynków i budowli niemieszkalnych. Niniejsze odnosić ma się do gmin położonych w granicach powiatu z odnotowanym wysokim współczynnikiem bezrobocia i niskim dochodzie podatkowym w przeliczeniu na mieszkańca.
Przyspieszona amortyzacja - skorzystają mikro, mali i średni przedsiębiorcy
Zgodnie z obowiązującymi już przepisami, z preferencyjnych stawek amortyzacji mogą skorzystać mikro, mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.
Zgodnie bowiem z art. 7 ww. ustawy, będzie nim godnie z art. 7 ww. ustawy, przez mikroprzedsiębiorców, rozumie się przedsiębiorców, którzy co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniali łącznie następujące warunki:
- zatrudniali średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz,
- osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Przez małych przedsiębiorców, rozumie się przedsiębiorców, którzy w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniali łącznie następujące warunki:
- zatrudniali średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz,
- osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów ich bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro
- i którzy nie są mikroprzedsiębiorcami.
Ostatnią grupę przedsiębiorców, którzy skorzystają z możliwości powołania się na preferencyjne stawki amortyzacyjne stanowią średni przedsiębiorcy, a więc przedsiębiorcy, którzy w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich laty obrotowych spełniali łącznie następujące warunki:
- zatrudniali średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz,
- osiągnęli roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro
- i którzy nie są mikroprzedsiębiorcami ani małymi przedsiębiorcami.
Preferencyjne stawki amortyzacyjne dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców
Podatnicy klasyfikowani jako mikro, makro i mali przedsiębiorcy, zgodnie z art. 22j ust. 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlanymi, zaliczanymi do grupy 1 i 2 klasyfikacji środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika, w przypadku gdy ten środek trwały znajduje się na obszarze gminy:
- zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz,
- w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.
Co więcej, zgodnie z ustawą, samo przyspieszenie okresu amortyzacji budynku lub budowli położonej na terenie uboższej gminy, bezpośrednio uzależnione jest od poziomu stopy bezrobocia na obszarze powiatu, który obejmuje taką gminę.
Odnosząc się do powyższego, w myśl art. 22j ust. 8, w przypadku gdy środek trwały znajduje się na obszarze gminy, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi:
- od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 10 lat,
- powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 5 lat.
Spełnienie powyższych warunków, zgodnie z ustawą, ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z następujących zdarzeń:
- uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę,
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu,
- środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych - w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.
Nowelizacja zachętą dla inwestycji w uboższych gminach
Obowiązujące już zmiany w zakresie preferencyjnych stawek amortyzacyjnych niewątpliwie zachęcą przedsiębiorców do prowadzenia inwestycji na terenach mniej rozwiniętych, dając jednocześnie szansę regionom borykającym się z dużym współczynnikiem bezrobocia i niskim wskaźnikiem dochodów podatkowych przypadających na jednego mieszkańca. Wyraźne przyspieszenie amortyzacji podatkowej budynków jest pozytywnym prognostykiem dla rozkwitu inwestycyjnego w regionach dotychczas zapomnianych przez potencjalnych inwestorów.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 236),
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm.).
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
